سواد رسانه‌ای: برنامه درسی مغفول در آموزش عالی

مقدمه: سواد رسانه­ای، توانایی دسترسی و استفاده، تحلیل، تولید و ارتباط با پیام‌های رسانه­ای در اشکال متنوع و همچنین برخورداری از تفکر انتقادی در قبال محتوای رسانه‌هاست. سواد رسانه‌ای در برنامه درسی رسمی بسیاری از کشورها گنجانده شده است؛ در حالی‏که در نظام آموزشی کشور، جزء برنامه‌های درسی مغفول محسوب می‌شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی وضعیت سواد رسانه‌ای دانشجویان در دانشگاه بجنورد به انجام رسیده است. روش: این پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته و انتخاب یک نمونه 363 نفری از بین حدود 3000 دانشجو، انجام شد. اعتبار این پرسشنامه بر اساس نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ، برابر با 70/0 مورد تأیید قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که سطح سواد رسانه‌ای 4/99 درصد از دانشجویان در سطح متوسط رو به پایین قرار دارد و تنها 2 نفر یعنی 6/0 درصد از سطح سواد رسانه‌ای بالا برخوردارند. سطح سواد رسانه‌ای پسران به‌طور معنی­داری بالاتر از دختران است. بین پایگاه اقتصادی- اجتماعی و سطح سواد رسانه‌ای، میزان استفاده از اینترنت و همچنین میزان استفاده از رسانه‌های اجتماعی رابطه مثبت معنی­داری برقرار است. با توجه به افزایش نرخ نفوذ رسانه‌های جدید و اهمیت رسانه‌ها در شکل‌دهی به جریان‌های فرهنگی، ارزشی، دینی و سیاسی و همچنین پایین بودن سطح سواد رسانه‌ای دانشجویان، انتظار می‌رود که نظام آموزشی، این مهم را از ذیل برنامه درسی مغفول خارج کرده و در ذیل صریح و یا حداقل ضمنی بگنجاند.